Veelgestelde vragen

Gezien de vele reakties heb ik dit maar verkort samengevat:
Goede interlinks geven in het audio gebied maximaal 5% (dit is al ruim genomen) verandering in het geluid (amplitude en fase). Zie als een voorbeeld ook het pdf bestand 2aderig_interlink met berekeningen.
Het gehoor is in verhouding niet erg gevoelig voor volume en fase verschillen, dus bij een kleine afwijking is het discutabel of het opgemerkt zal worden. Daarnaast is er een gerenommeerde leverancier/producent die zelf (indirect) toegeeft dat effecten klein zijn.
De vermelde verbeteringen zijn vaak subjectief en lang niet altijd gebaseerd op metingen of grootschalige luistertesten.
Dus, er kan best wel verschil zijn maar niet significant zoals nog wel eens wordt beweerd. Vergelijk ook eens wanneer de effecten zouden moeten optreden, bij welke frequenties dit dan optreed en denk eens na of dit wel hoorbaar kan zijn. Denk dan ook eens na over het feit of de tweeter van de luidsprekerbox dit wel kan weergeven.
Nog wat losse argumenten:
-Waarom wordt er vaak gesproken over het feit dat ook de bas beter gaat klinken, terwijl de verschillen tussen kabels (capaciteit, zelfinductie en skin-effect) alleen betrekking hebben op (hele) hoge frequenties?
-Waarom zijn er fabrikanten die elkaar tegenspreken over 'de beste oplossing', wie heeft er dan gelijk?
-Waarom durft bijna geen enkele fabrikant zijn kabels door een onafhankelijke deskundige te laten controleren (meten) en beoordelen?
-Waarom negeert men soms eenduidige technische (natuurkundige) basisprincipes?
-Waarom komen 'die effecten' alleen voor in de audio en niet in de ICT, medische sector, militaire toepassingen of zelfs de ruimte vaart?

Voor een test die ik gedaan heb met een paar interlinks en de resultaten ervan zie de pagina over interlinks. Schrik niet als je de uitkomst niet verwacht had!

Het is maar wat je van een netsnoer verwacht. Als je doelt op de 'hoorbare' verbeteringen in je systeem, moet ik je teleurstellen. Er is absoluut niemand die in een blinde test een speciaal netsnoer herkent. Ook uit een grootschalig uitgevoerde luistertest (in de V.S.) is dit niet naar voren gekomen.
Het doel van een voeding is niet het beinvloeden van het geluid, maar het voorzien van voeding aan de schakeling en de belasting (luidspreker). Zolang een voeding correct is ontworpen is er geen verbetering met andere netsnoeren te bereiken.
Enkele technische argumenten: als je weet dat een 'slecht' standaard netsnoer van 1,5m met 2 aders van 0,75mm2 enkele uH's inductie bezit en maximaal 0,5 Ohm weerstand heeft, en een transformator mH's inductie heeft en de weerstand tientallen Ohms is, de primaire windingen op de trafo tientallen meters bedraagt met een draad doorsnede van minder dan 0,5mm2, waar heb je het dan over? Een netsnoer heeft in zo'n geval tienden van procenten invloed op de uiteindelijke voeding!
Een simpele variatie in de netspanning heeft veel meer invloed en gebeurt continue zonder dat het opgemerkt/gehoort wordt.
Zie verder mijn verhaal over lichtnet verstoringen bij fabels en feiten, netsnoeren.
Zoek je een verklaring: het belang van de commercie, of klik op de volgende link over psycho-akoustiek.

Een ruimte zorgt altijd voor reflecties. Deze reflecties kunnen zorgen voor een tijdverschil en volume verschillen, dus wanneer iets hoorbaar is en wanneer de laatste 'echo' gehoord wordt (tijd) versus de invloeden die ontstaan in het gehoorde volume. De mate van reflectie wordt voornamelijk bepaalt door de frequentie (elke frequentie heeft een eigen golflengte), de afmetingen van de ruimte en de materialen waarop reflecties kunnen optreden. Wanneer een bepaalde afstand overeenkomt met de golflengte van die frequentie, ontstaat er resonantie: dat wil zeggen dat het volume sterk wordt beinvloed.
De combinatie van die punten zorgt altijd voor invloeden. Of dit merkbaar is èn hoeveel invloed dit heeft hangt af voornamelijk af van de grootte van de ruimte, voorwerpen in de ruimte en de opstelling van de luidsprekers in de ruimte.
Praktisch blijkt het dat de kamer acoustiek en de positie van de luidsprekers in de ruimte samen de grootste afwijking cq. vervorming geeft in de audio keten! Toch past (bijna?) niemand zijn luisterruimte aan om het geluid te perfectioneren, zodat er verondersteld zou kunnen worden dat afwijkingen tot op zekere hoogte geaccepteerd worden.

(let op: antwoord is samengevat)
Om een goed advies te kunnen geven moet ik eerst weten wat voor soort speaker je hebt en wat de 'zwakke' punten zijn.In algemene zou je kunnen denken aan: een beter wisselfilter, betere kastdemping door plaatsing van tussenschotten en vulling met acoustisch schuim of wol.
Verwacht er niet te veel van, zulke veranderingen hebben wel een positief effect maar de verbeteringen zijn zelden meer dan 15%. Tenzij de fabrikant een slecht product heeft afgeleverd, maar dat valt volgens mij meestal wel mee...
Het opwaarderen van de luidsprekers in een bestaande box door nieuwe exemplaren raad ik je eigenlijk af, het is maar de vraag of een andere luidspreker beter presteert in die behuizing. Dit hangt o.a. af van de speaker parameters af en boxvolume.
Als je toch al aan het overwegen bent om een andere speaker te plaatsen, zou ik je willen adviseren om ook een nieuwe box te maken/ kopen. Dan is alles goed op elkaar afgestemd en het resultaat beter.

Hele goede vraag! Wanneer is iets zeker? Als iets herhaaldelijk kan aantonen en ook het tegendeel kan verklaren misschien? Ik zal er altijd naar zal streven dat alles wat ik beweer meetbaar en controleerbaar is; het betreft hier dan ook de technische kant van het onderwerp. (Wat natuurlijk niet wegneemt dat ik me kan vergissen!)
Ik stelde een keer bij iemand een tegenvraag die aangeeft hoe die persoon tegen technische argumenten aankijkt: "Ben je bereid aan te nemen dat ik gelijk heb, als ik al jouw argumenten één voor één weerleg en daarna via metingen aantoon dat je ongelijk hebt. Of blijf je dan nog steeds volhouden dat jouw gehoor bepalend is?"
Het antwoord was (helaas): zijn gehoor bepaalt of iets goed is of niet. Ook als dit tot gevolg heeft dat het signaal aantoonbaar anders is / wordt dan het orgineel.
Op zich niets mee mis, maar in mijn ogen ben je dan niet meer met (High End) Hi-Fi bezig, maar met het naar eigen smaak aanpassen van een systeem.
Tja, dan houdt het dus voor mij op, smaken verschillen nu eenmaal...

Het maakt niet uit als je nog nooit een luidspreker zelf gebouwd hebt. Dit hoeft zeker geen belemmering te zijn om complexere systemen te bouwen, als je maar over de juiste middelen/gereedschappen kunt beschikken om te gaan zelfbouwen. Een voordeel zou zijn als je kunt beschikken over meet aparatuur waarmee het frequentie verloop kunt meten, zoals een system/spectrum analyser.
Een keuze voor een bepaalt type box valt op te splitsen in drie aparte delen:
- voorkeur voor muziek(soorten),
- is de grootte van de luidsprekerbox van belang cq een belemmering?
- is de moeilijkheidsgraad van belang?
Qua muziek voorkeur is er een onderscheid tussen de 'lichte' varianten in de muziek (klassiek/jazz/...) en meer de populaire (rap/hiphop/dance ed.)' stromingen.
Bij de lichtere varianten in de muziek heeft een gesloten systeem duidelijk de voorkeur vanwege de lagere vervorming, zeker bij de lage frequenties.
Als de grootte van de box een probleem kan zijn is een keuze voor een bas-reflex voor de hand liggend omdat deze in verhouding kleiner is qua volume.
Als het een probleem is om echt te 'knutselen' kun je beter een kant en klaar concept/bouwpakket kiezen (als het kan probeer deze te beluisteren).
Ik vemoed dat meer dan drie-kwart kiest voor een bas-reflex systeem vanwege de compactheid, bij een goed ontwerp vallen de nadelen meestal niet eens op. Alleen als je op zoek bent naar een speaker met specifieke voordelen of eigenschappen ga je verder kijken welke uitvoering of variant het beste past.
In grote lijnen zijn er geen extreme verschillen tussen de onderlinge uitvoeringen, de perfecte box bestaat niet, dus staar je niet blind op een specifiek model of uitvoering.
De grote voordelen van zelfbouw zijn dat je zelf keuzes kan maken en je elk gewenst uiterlijk kunt bouwen, bijna ongeacht de uitvoering/type box en dat je alleen de materiaal kosten hebt.

Nee, verwacht zeker geen extreme verschillen te horen. Ga niet af op wat een verkoper ervan vindt maar wat je zelf hoort of ervan vindt (een verkoper laat meestal zijn eigen belang voorgaan op jouw belangen).
Wat wel de aandacht verdient is het op een correcte manier vergelijken van produkten. Je kunt geen appels met peren vergelijken...
Uiteraard zit er verschil in kwaliteit tussen systemen van € 60 en € 1000. Er zit vaak ook kwaliteitsverschil tussen een compleet set en een samengesteld set van losse componenten. Heel vaak wordt een persoonlijke keuze beinvloed door het uiterlijk (design) of de naam die een produkt heeft, terwijl de technische prestaties bovenaan zouden 'moeten' staan.
Een keuze voor een zeer goed (en duurder) systeem moet je alleen doen als je min of meer audio-liefhebber bent, de kostprijs ondergeschikt vindt aan de kwaliteit en die kwaliteit voorop wil laten gaan. Het zou helaas niet de eerste keer zijn dat een aanschaf op een teleurstelling uitloopt.

In het algemeen is inderdaad een unit in de box de boosdoener. Om iets aan te passen zou je eerst naar de precieze oorzaak moeten zoeken. Dit kan door de afzonderlijke drivers eens los te halen en te luisteren wanneer het probleem weg is. Het komt wel vaker voor dat een box geen vlakke weergave karakteristiek heeft. Zo kan een afzonderlijke unit/tweeter bijvoorbeeld een 'bult' in de weergave karakteristiek hebben, of is er een (goedkoop?) filter geplaatst wat niet voldoende weg-filtert.
Als er niet te grote afwijkingen zijn kan er een aanpassing gemaakt worden in het scheidingsfilter of kan er een extra parallel filter worden toegevoegd.

De ideale box bestaat niet, punt uit. Het is altijd een zoeken naar het beste compromis wat voor jouw van toepassing is of wat jij denkt dat de beste oplossing is.
Elke luidsprekerbox fabrikant maakt keuzes: kwaliteit, prijs, afmetingen, doelgroep enzovoort. Een hoop keuzes worden gemaakt vanuit commerciele belangen, iemand die zelf iets wil gaan bouwen heeft geen commerciele belangen en zal de nadruk meer kunnen leggen op de techniek, gehoor en kwaliteit. Dus door zelf die keuzes te maken kun je wel een hogere kwaliteit bereiken, maar nooit ideaal.
Een kleine opsomming van argumenten die in meer of mindere mate in zo'n keuze meespelen: afmetingen, gewenste volume, muzieksoort(en), grootte luisterruimte, het beschikbare budget etc...
Het is niet op voorhand te zeggen dat een bepaald soort of type (of merk) beter is dan andere(n), hoewel het best kan gebeuren dat er een bepaald type is die over het algemeen goed of beter presteert.

Dit is een zeer complex onderwerp. Niet alleen omdat dit zeer diep in kan gaan op bepaalde principes en bijbehorende modellen, maar ook omdat er dan gelijk een relatie gelegd moet worden met het menselijk gehoor. Eenvoudig gezegd: als je iets niet kunt horen, hoef je er ook niets aan te doen. Omgekeerd geldt dit ook: als iets hoorbaar kan zijn, dan kun je iets ook veranderen, zowel positief als negatief.
Het is helaas ook een feit dat er geen eenduidig model is van het menselijk gehoor. Wetenschappelijk zijn er wel benaderingen en gedeeltelijke modellen, maar mede door de 'onderlinge afwijkingen' van persoon tot persoon en verschillende belangen is het (nog) niet mogelijk om een universeel model te maken. Samengevat kun je het menselijk gehoor niet eenduidig beschrijven, dus ook niet exact bepalen wat wel of niet hoorbaar is. Je kunt het wel benaderen maar er zal altijd een 'grijs' gebied blijven.
De begrippen fase / looptijd / vertraging worden wel eens door elkaar gehaald en zorgen ook voor verwarring, ze zijn namelijk niet hetzelfde.
Mijn mening is dat de invloeden door fase verschillen en vertragingen hoorbaar kunnen zijn. Dit is aantoonbaar met geselecteerde signalen, dus onder bepaalde omstandigheden. Omdat in audio elke willekeurige vorm van geluid kan optreden moet je rekening houden met het feit dat zo'n omstadigheid zich voor kan doen. De mate waarin dit hoorbaar is zal altijd wel een punt van discussie blijven, maar dat vind ik tot op zekere hoogte niet relevant omdat er zoveel omstandigheden mee kunnen spelen die dit mede beinvloeden dat er nauwelijks objectief vergelijk mogelijk is.
Zie ook gehoor en techniek over dit onderwerp.

Het klopt dat in algemene zin het gehoor niet zo heel kritisch is voor kleinere afwijkingen. Hierin speelt ook mee dat het gehoor een continue leer-proces is. Denk hierbij aan referentie geluiden en hoe men reageert op verschillen hierin. Ook door geconcentreerd luisteren kunnen nieuwe zaken gehoord worden zonder dat er iets in de omgeving of de apparatuur wijzigde.
Een groot verschil ontstaat als men iets wil ontwerpen wat aan zeer hoge eisen moet voldoen. Dan moet er rekening gehouden worden met prestaties die onder alle (!) omstandigheden hoog moeten zijn. Dat dit een grote uitdaging is spreekt voor zich...
Ook bij het ontwerp van luidsprekers moet zo veel mogelijk rekening gehouden worden met verschillende en wisselende omstandigheden. In het kort een paar voorbeelden: de oorspronkelijke ontwerp eisen; de diversen muzieksoorten; volume hoog en laag; de grootte van de ruimte; voorwerpen in de buurt van de luidsprekers; luisterpositie; luidsprekerpositie; soort van luidspreker en drivers, etc.
Voor elk punt moet er een afweging gemaakt worden wat de beste oplossing is, of beter gezegd: het beste compromis is.
Wanneer in een praktijk situatie een van de omstandigheden of omgevingsfactoren veel invloed heeft op de geluidsweergave (bv: echo's of reflecties in kleinere ruimten), dan kan dit niet altijd in een luidspreker gecompenseerd worden. Zo kan het door externe invloeden dus voorkomen dat zaken niet gehoord worden, zelfs niet op een goed ontworpen luidspreker omdat er in de omgeving iets is wat de effecten maskeerd.